Poniżej przedstawiam omówienie czynności notarialnych z zakresu prawa spadkowego, które najczęściej realizowane są w naszej kancelarii na warszawskim Żoliborzu:
Testament notarialny
Testament sporządzony w formie aktu notarialnego to najpewniejsza i najbezpieczniejsza forma rozrządzenia majątkiem na wypadek śmierci. Dokument przygotowany przez notariusza jest niezwykle trudny do podważenia. Notariusz dba o to, by wola testatora została wyrażona w sposób precyzyjny i jednoznaczny, zgodny z obowiązującym prawem. Co istotne, oryginał testamentu jest bezpiecznie przechowywany w kancelarii przez 10 lat, a następnie przekazywany do archiwum sądu, co eliminuje ryzyko jego zagubienia, zniszczenia czy sfałszowania. Informacja o jego sporządzeniu może być na życzenie testatora zarejestrowana w Notarialnym Rejestrze Testamentów (NORT), co ułatwia jego odnalezienie po śmierci.
Akt poświadczenia dziedziczenia
Akt poświadczenia dziedziczenia (APD) to dokument notarialny, który posiada taką samą moc prawną jak prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. Jest to oficjalne potwierdzenie, kto i w jakiej części dziedziczy majątek po zmarłej osobie. Największą zaletą tej procedury jest jej szybkość i prostota. W przeciwieństwie do postępowania sądowego, które może trwać miesiącami, wszystkie formalności u notariusza można załatwić z reguły podczas jednej wizyty, o ile spadkobiercy są zgodni i przedstawią komplet wymaganych dokumentów. Wymagana jest jednomyślna obecność i zgoda wszystkich potencjalnych spadkobierców, co czyni tę drogę idealną dla zgodnych rodzin.
Umowny dział spadku
Po uzyskaniu Aktu Poświadczenia Dziedziczenia lub sądowego stwierdzenia nabycia spadku, stają się Państwo współwłaścicielami całego majątku spadkowego w określonych ułamkowo częściach. Aby każdy ze spadkobierców stał się wyłącznym właścicielem konkretnych przedmiotów (np. jeden spadkobierca otrzymuje mieszkanie, drugi działkę, a trzeci spłatę pieniężną), konieczne jest przeprowadzenie działu spadku. Jeżeli wszyscy spadkobiercy są zgodni co do sposobu podziału, najprostszym i najszybszym rozwiązaniem jest zawarcie umowy o dział spadku w formie aktu notarialnego. Takie umowne uregulowanie spraw pozwala uniknąć wieloletnich, kosztownych i często wyniszczających emocjonalnie postępowań sądowych.
Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku
Po śmierci spadkodawcy, każdy spadkobierca ma 6 miesięcy na podjęcie decyzji, czy spadek przyjmuje, czy go odrzuca. Jest to decyzja niezwykle istotna, zwłaszcza gdy istnieje podejrzenie, że w skład spadku wchodzą długi. Oświadczenie o przyjęciu spadku wprost (z pełną odpowiedzialnością za długi), o przyjęciu go z dobrodziejstwem inwentarza (z ograniczeniem odpowiedzialności za długi do wartości odziedziczonego majątku) lub o odrzuceniu spadku, można złożyć przed notariuszem. Czynność ta jest szybka, a notariusz zadba o jej prawidłowość i niezwłocznie prześle oświadczenie do właściwego sądu spadku.
Umowa zbycia spadku lub udziału w spadku
Spadkobierca, który przyjął spadek, nie musi czekać na zakończenie działu spadku, aby rozporządzić swoimi prawami. Może on sprzedać lub darować całość swoich praw do spadku (czyli cały swój udział spadkowy) innej osobie – może to być inny spadkobierca lub osoba zupełnie obca. Umowa taka, zwłaszcza jeśli w skład spadku wchodzi nieruchomość, musi być zawarta w formie aktu notarialnego. Jest to rozwiązanie pozwalające na szybkie wyjście ze współwłasności i uzyskanie ekwiwalentu pieniężnego za odziedziczony majątek bez konieczności przeprowadzania skomplikowanego działu.