Poniżej przedstawiam omówienie wybranych, istotnych czynności notarialnych, które świadczą o wszechstronności i gwarancyjnej funkcji mojego zawodu.
Umowa pożyczki w formie notarialnej
Choć umowa pożyczki pieniężnej, zwłaszcza między osobami fizycznymi, często zawierana jest w zwykłej formie pisemnej, jej sporządzenie w formie aktu notarialnego nadaje jej zupełnie inny, znacznie wyższy poziom bezpieczeństwa. Dokument notarialny stanowi niepodważalny dowód istnienia zobowiązania, precyzyjnie określając jego kwotę, termin i warunki zwrotu. Eliminuje to ryzyko przyszłych sporów co do istnienia lub wysokości długu. Co najważniejsze, umowę taką można dodatkowo wzmocnić poprzez oświadczenie dłużnika o dobrowolnym poddaniu się egzekucji (opisane poniżej), co w przypadku braku spłaty daje pożyczkodawcy niemal natychmiastową możliwość odzyskania swoich środków bez konieczności prowadzenia długotrwałego procesu sądowego.
Oświadczenie o poddaniu się egzekucji (art. 777 K.p.c.)
To jeden z najpotężniejszych instrumentów zabezpieczających wierzytelności w polskim prawie. Jest to oświadczenie dłużnika składane w formie aktu notarialnego, w którym dobrowolnie poddaje się on egzekucji komorniczej co do określonego obowiązku – najczęściej zapłaty sumy pieniężnej lub wydania rzeczy. Taki akt, po nadaniu mu przez sąd klauzuli wykonalności (co jest procedurą uproszczoną i znacznie szybszą niż standardowy proces), ma moc równą prawomocnemu wyrokowi sądowemu. W praktyce oznacza to, że wierzyciel (np. wynajmujący w umowie najmu okazjonalnego, pożyczkodawca w umowie pożyczki czy sprzedający, który nie otrzymał całej ceny) może niemal natychmiast skierować sprawę do komornika. Jest to najskuteczniejszy sposób na uniknięcie wieloletniej i kosztownej batalii sądowej o odzyskanie należności.
Ustanowienie hipoteki
Hipoteka jest ograniczonym prawem rzeczowym, które służy do zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności (najczęściej kredytu bankowego lub pożyczki) na nieruchomości. Właściciel nieruchomości składa w formie aktu notarialnego oświadczenie o ustanowieniu hipoteki na rzecz wierzyciela do określonej kwoty. Oświadczenie to stanowi podstawę do dokonania wpisu w dziale IV księgi wieczystej. Wpis ten daje wierzycielowi niezwykle silne zabezpieczenie – może on dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, kto jest jej aktualnym właścicielem, i ma pierwszeństwo przed wierzycielami osobistymi właściciela. Ustanowienie hipoteki w formie notarialnej jest standardową procedurą przy kredytach hipotecznych, ale może być również wykorzystywane do zabezpieczania pożyczek prywatnych czy innych zobowiązań.
Elektroniczne odpisy i wyciągi z aktów notarialnych
W odpowiedzi na postępującą cyfryzację, polskie prawo notarialne wprowadziło możliwość sporządzania elektronicznych wypisów i wyciągów z aktów notarialnych. Taki dokument, opatrzony przez notariusza kwalifikowanym podpisem elektronicznym, ma taką samą moc prawną jak jego tradycyjny, papierowy odpowiednik. Jest to niezwykle wygodne rozwiązanie, które pozwala na błyskawiczne i bezpieczne przesyłanie dokumentów do sądów, urzędów czy kontrahentów drogą elektroniczną, bez konieczności korzystania z usług pocztowych czy kurierskich. Elektroniczny wypis jest nie tylko ekologiczny, ale również znacząco przyspiesza obieg dokumentacji i załatwianie wielu formalności.
Depozyt notarialny
Depozyt notarialny to jedna z najbezpieczniejszych form zabezpieczenia interesów stron przy różnego rodzaju transakcjach, zwłaszcza tych o znacznej wartości. Polega on na przyjęciu przez notariusza na specjalne, dedykowane konto bankowe środków pieniężnych (np. ceny sprzedaży nieruchomości) lub dokumentów w celu wydania ich wskazanej osobie po spełnieniu określonych w protokole warunków. Dla kupującego jest to gwarancja, że jego pieniądze są bezpieczne do momentu zawarcia umowy, a dla sprzedającego – pewność, że kupujący dysponuje środkami na zapłatę. Notariusz, jako instytucja zaufania publicznego, pełni tu rolę bezstronnego powiernika, a cała procedura jest szczegółowo dokumentowana w protokole przyjęcia do depozytu, co zapewnia pełną transparentność i bezpieczeństwo transakcji.